(απαραίτητο για την ψηφοφορία των ταινιών)
(απαραίτητο για το σχολιασμό των ταινιών)

Στατιστικά

  • Σύνολο μελών: 6617

Τυχαίες ταινίες

Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος

Η γέφυρα

Έτος:
1995
Προβολή της ταινίας

Μοναστηράκι

Απρίλιος 2007. Κείμενο του Γιάννη Φραγκούλη για την ταινία "Μοναστηράκι"

ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ
μια μέσα από εικόνες

1976. Η Γκαίη Αγγελή ξεκινά με την ταινία «Μοναστηράκι» τη διαδρομή της στον κινηματογραφικό χώρο.

Παρακολουθούμε τον κόσμο να περπατά στην Ηφαίστου. Ο φακός τους παρακολουθεί σε κοντινό πλάνο και, κάποιες στιγμές, η εικόνα παγώνει. Από τα πρώτα κιόλας λεπτά η σκηνοθέτιδα μας βάζει στην ιδέα της ταινίας: δεν πρόκειται να μας μιλήσει για το Μοναστηράκι, αλλά να μας αφηγηθεί ιστορίες με αφορμή φευγαλέες εικόνες από το Μοναστηράκι.

Αν ήθελε να μας μιλήσει για το Μοναστηράκι, τότε θα μας όριζε το γεωγραφικό χώρο, σεβόμενη τους άξονες του κινηματογραφικού χώρου. Δεν το κάνει. Θεωρεί ότι ξέρουμε που είναι το Μοναστηράκι ή ότι μπορούμε να μάθουμε, αν θέλουμε. Θεωρεί, τέλος, ότι ο χώρος που κινηματογραφεί είναι γεμάτος εικόνες που σχηματίζονται πρώτα στον αμφιβληστροειδή του θεατή και μετά στο μυαλό του. Αυτή η στιγμή της σύλληψης τους είναι συγχρόνως και ο θάνατός τους. Κρατούν πολύ λίγο, φαινομενικά, είναι ικανές, όμως να δημιουργήσουν ή να ανασύρουν ολόκληρες αφηγήσεις μέσα από τις γνώσεις ή τις μνήμες. Αν θεωρήσουμε, εντελώς αυθαίρετα, ότι αυτές οι εικόνες κρατούν ένα εικοστοτέταρτο του δευτερολέπτου, τότε έχουμε να κάνουμε με την κινηματογραφική σύλληψη!

Αυτός όμως ο ελάχιστος χρόνος μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο αν μας κάνει να σκεφτούμε ή να ανασύρουμε από τη μνήμη μας και να φτιάξουμε μια δικιά μας μικρή αφήγηση. Και πάλι έχουμε να κάνουμε με τον κινηματογράφο, είναι η λεγόμενη μεταθέαση, ο χρόνος μετά τη θέαση της ταινίας, κατά τον οποίο το φιλμικό κείμενο λειτουργεί κυρίως ιδεολογικά.

Με πολύ έξυπνο τρόπο έχουμε παραθέσεις στατικών εικόνων, μετά από μια μικρή σεκάνς και, στη συνέχεια, είτε άλλες στατικές εικόνες, οι οποίες λειτουργούν σαν αρχικές και τελικές εικόνες μιας σεκάνς (καλύτερο παράδειγμα το «Λιβάδι του Μπεζίν», στη σημερινή του μορφή) είτε κινηματογραφημένες σεκάνς. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε τη μετα-κινηματογραφική προέκταση του κειμένου (με τη σημειολογική έννοια του όρου) μιας φωτογραφίας.

Αυτή η ταινία, λοιπόν, δε μας μιλά για το Μοναστηράκι, αλλά για τα Μοναστηράκια, θα μπορούσαμε να πούμε, θεωρώντας ότι ο γεωγραφικός χώρος στο Μοναστηράκι περιέχει άπειρους ιδεολογικούς χώρους που έχουν, με άμεσο ή με έμμεσο τρόπο, να κάνουν με το Μοναστηράκι. Βλέποντας αυτή την ταινία μπορούμε να κάνουμε μια σημειολογική ανάλυση του χώρου και του χρόνου, του εξωφιλμικού και ενδοφιλμικού χώρου και χρόνου και των αλληλοεπιδράσεών τους.

Ο αναγνώστης αυτού του κειμένου μπορεί να ανατρέξει στα βιβλία της Julia Kristeva, του Noel Burch, του Κριστιάν Μετζ, του Ρολάν Μπαρτ και του Ουμπέρτο Έκο για να διαβάσει περί αυτών των θεωρήσεων και για να καταλήξει στο πως εδραιώνεται η αφήγηση μέσα από αυτές τις αλληλοεπιδράσεις. Μπορεί να κάνει όμως κάτι πιο απλό: να αφεθεί στη μαγεία της ταινίας και θα τα καταλάβει όλα! Και να μην ξεχάσουμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια ταινία-ντοκιμαντέρ!!

Γιάννης Φραγκούλης

Σχόλια

Γιάννης Φραγκούλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Μετά τις γυμνασιακές σπουδές, φοίτησε Χημεία στον Καναδά και στη Γαλλία, και φωτογραφία στην ΑΚΤΟ. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής στην Αθήνα και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία (εφημερίδες και περιοδικά), την κριτική και τη θεωρία του κινηματογράφου. Εξέδωσε τα περιοδικά «αντι-Κινηματογράφος» και «Κινηματογράφος και Επικοινωνία». Παραδίδει σεμινάρια κινηματογράφου και έχει συγγράψει διάφορα κινηματογραφικά βιβλία. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, του European Documentary Network, της Ένωσης Πολιτιστικών Συντακτών και του «μικρό», Σωματείο για την προώθηση της ταινίας μικρού μήκους, Πρόεδρός του στο παρόν Δ.Σ.. Είναι αρχισυντάκτης στο www.cinemainfo.gr και προετοιμάζει το μεταπτυχιακό του στον κινηματογράφο.