LES ΝΟΝ-DITS

Η θητεία δίπλα στον Αλέξανδρο Ξύδη και η ενασχόληση της με το σημαντικό ζωγράφο της Γενιάς του '30 Γεράσιμο Στέρη, οδήγησαν την καταξιωμένη σκηνοθέτιδα πολλών βραβευμένων ταινιών και ντοκυμανταίρ, Γκαίη Αγγελή σ' ένα καινούριο δρόμο έκφρασης, αυτόν της ζωγραφικής.

Τα έργα της, τα χαρακτηρίζει η έντονη αναζήτηση κι ο προβληματισμός που αφορά στη σχέση της θάλασσας (στοιχείο καθοριστικό για κάθε έλληνα καλλιτέχνη), με το μοναδικό ελληνικό φως, το οποίο δε συναντάς σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Δουλεύει τα θαλασσινά τοπία, κυρίως από την Ύδρα, με στερεή αρχιτεκτονική δομή στους όγκους των σπιτιών, οι οποίοι χωρίς να απαλείφονται τελείως, διηθούνται και διαθλώνται μέσα στο απαστράπτον πολωμένο υδραίικο φως, σε διαφορετικές ώρες της ημέρας. Το νερό ιριδίζει κι αντανακλά όλα τα χρώματα στις σκιές των κτιρίων, τα σκιάζει και συγχρόνως τα φωτίζει. Ανοιχτά παράθυρα στο κόσμο, τα κτίρια κρεμασμένα πάνω στη θάλασσα, σαν καράβια έτοιμα να ταξιδέψουν.

Ματιά κινηματογραφική, καδραρισμένα κάποια κτίρια, φυσική επιρροή για ένα καλλιτέχνη όπως η Αγγελή και το απέραντο γαλάζιο της ελληνικής θάλασσας στο οποίο καθρεφτίζονται αυτά, μ' ένα μοναδικό τρόπο. Αυτό το επιτυγχάνει η Αγγελή με τη χρήση του χρυσού, χρώμα και τεχνική ξεχασμένα μέσα στις θολές και ξεφτισμένες από το χρόνο βυζαντινές μνήμες μας. Αυτό διασπά και διαλύει τα ψυχρά χρώματα, δίνοντας τους μια ήπια ζεστασιά. Λεπτές χρωματικές και σχηματικές εναλλαγές των όγκων σ' ένα συνεχές παιχνίδισμα με το φως και τη σκιά, αποδίδονται παραστατικά, αλλά με πλήρη αφαίρεση κάθε περιττού στοιχείου που δημιουργεί το λιτό μορφοπλαστικό λόγο της Γ. Αγγελή. Εξάλλου η αφαίρεση αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο έργο της, που με την εξαιρετική χρήση του χρώματος (βυζαντινών κόκκινων, χρυσών κ.α.), διαλύει τις φόρμες αναδεικνύοντας τη λιτότητα τους.

Οι γυναίκες της, γυναίκες-σύμβολα, αποδομένες με τον λιτό και αφαιρετικό τρόπο της καμπύλης γραμμής, ταυτίζονται με τη γη και τη θάλασσα σε αέναες ανταλλαγές. Άλλες πάλι αγναντεύουν το πέλαγος, μέσα από τα κλειστά παραθυρόφυλλα, γεμάτες οδύνη και προσμονή, διαιωνίζοντας το μύθο της Πηνελόπης, απόλυτα συνδεδεμένο με τον ελληνικό τόπο και κόσμο. Τα κλειστά παραθυρόφυλλα στους πίνακες της είναι σημεία αναφοράς στο Ελληνικό Καλοκαίρι, με τον «κλέφτη ήλιο» και την ψευδαίσθηση μας ότι μπορούμε να τον ξεγελάσουμε.

Τα αστικά της τοπία που αφορούν κυρίως στην Νέα Υόρκη, τόπο συγκλονιστικό ως πρώτη εμπειρία για κάθε άνθρωπο και καλλιτέχνη, τ' αποδίδει με ματιά εντελώς προσωπική. Μ' έντονα και λαμπερά χρώματα και με δυναμική γεωμετρική πινελιά κατορθώνει ν' αποδώσει όλη τη πολυχρωμία, την δυναμική και την ένταση της πόλης, το πολύχρωμο και αενάως κινούμενο. Χαρακτηριστικό στοιχείο, τα κτίρια που δεσπόζουν σε αυτούς τους πίνακες και η παντελής απουσία των ανθρώπων. Αυτή είναι η πραγματικότητα της Νέας Υόρκης.

Ζωγραφική τελάρου, δουλεμένη με την τεχνική του λαδιού, γνήσιες ζωγραφικές αξίες, αμείωτες αμφότερες στο πέρασμα του χρόνου. Οι πίνακες της Γκαίης Αγγελή, γεμάτοι αισιοδοξία, αλλά και ζωντάνια, πλημμυρισμένοι στο φως, έρχονται να μας υπενθυμίσουν την ανάγκη να τολμήσουμε με ειλικρίνεια κι ευαισθησία, με όποιο εκφραστικό μέσο μπορούμε, να κάνουμε μια κατάθεση ψυχής και να πούμε «les non-dits».

Μάγδρα Κουμπαρέλου ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΕΧΝΗΣ