(απαραίτητο για την ψηφοφορία των ταινιών)
(απαραίτητο για το σχολιασμό των ταινιών)

Στατιστικά

  • Σύνολο μελών: 6617

Τυχαίες ταινίες

Προβολή της ταινίας

Γράμματα από την Αμερική

Απρίλιος 2007. Κείμενο του Γιάννη Φραγκούλη για την ταινία" Γράμματα απο την Αμερική"

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
ξεκινώντας από μια αλληλογραφία…

Το 1972, ο Λάκης Παπαστάθης, έχοντας κάνει τις «Περιπτώσεις του Όχι» (1965) και έχοντας φτιάξει μαζί με άλλους την ομάδα για την ανανέωση του ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα, κάνει μια δύσκολη ταινία. Τα «Γράμματα από την Αμερική» είναι αυτό που θα λέγαμε εικαστικός κινηματογράφος, κινηματογραφεί στατικές εικόνες και προσπαθεί να βρει το ρυθμό μέσα στο ίδιο το κάδρο.

Όλα ξεκινούν με το γράμμα ενός μετανάστη που έχει πάει στην Αμερική. Βλέπουμε το γράμμα και εικόνες από την Αμερική που έχει βρει. Το γράμμα και οι εικόνες κινηματογραφούνται έτσι ώστε βλέπουμε κομμάτια τους, ο φακός περιηγείται μέσα σε αυτά, θεμελιώνοντας μια κίνηση, δίνοντας μια κίνηση στη στατική εικόνα, φτιάχνοντας ένα ρυθμό.

Η ταινία συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο με διαφορετικά γράμματα και εικόνες. Έτσι φτιάχνουμε μια ιστορία αυτού του ανθρώπου, την ένταξή του στην αμερικάνικη κοινωνία, την ανέλιξή του, τις επιτυχίες του, την οικογένεια που κάνει, το μεγάλωμα των παιδιών του και, τελικά, την επιστροφή στην πατρίδα, γέρος πλέον.

Είναι κατανοητό ότι ο σκηνοθέτης μας αφηγείται μια ιστορία και αφήνει να εννοηθεί μια άλλη, αυτή της Ελλάδας που άφησε πίσω του, η οποία και αυτή αναπτύσσεται, δοκιμάζεται, κυρίως πολιτικά, ξεφεύγει από μια προσέγγιση λογική, δηλαδή δημοκρατική, και φαίνεται όλο και πιο ξένη σε αυτόν. Αυτό το συμπέρασμα μπορεί να το βγάλει ο θεατής χωρίς ο σκηνοθέτης να του το υποδείξει, προτείνοντάς του, απλά, ένα δρόμο, έστω εκ του μακρόθεν.

Επιπλέον, μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτούς που θεωρούν ότι αυτός ο κινηματογράφος είναι βαρετός. Ο ρυθμός της ταινίας δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από αυτόν μιας οποιασδήποτε άλλης ταινίας, η κίνηση της κάμερας είναι υποδειγματική, αφού αποκαλύπτει σταδιακά εικόνες με μεγάλη εικαστική αξία, ενώ τα νοήματα καθηλώνουν το βλέμμα του θεατή στην εικόνα.

Ο αόρατος αφηγητής, ένα στοιχείο σε όλα τα ντοκιμαντέρ που μας εκνευρίζει αφάνταστα, εδώ, όπως και σε ορισμένα που τον εντάσσουν στην αφήγησή τους, δε μας ξενίζει, είναι ένα βοήθημα για να αναπτύξουμε τις δικές μας απόψεις. Η διαφορά μεταξύ εικόνας και λόγου (του αόρατου αφηγητή), η εννοιολογική αντίστιξη, είναι αυτή που μας δημιουργεί μια ιδεολογική στάση, άρα είναι μια πρόταση για την ανάγνωση της νεώτερης ιστορίας της Ελλάδας με τρόπο που δεν είναι κλασικός, άρα ευχάριστος και διασκεδαστικός, ψυχ-αγωγικός. Καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο αόρατος αφηγητής δεν είναι παρά η ανάγνωση του ημερολογίου του ίδιου ανθρώπου.

Όμως δεν έχουμε να κάνουμε με τον ίδιο άνθρωπο. Ουσιαστικά δύσκολα θα πιστεύαμε ότι αυτή είναι η αφήγηση ενός και του αυτού προσώπου. Τελικά, έχουμε να κάνουμε με τους Έλληνες της διασποράς, αυτό το άτομο, στο οποίο αναφέρεται η ταινία, γίνεται σύμβολο και, κατά συνέπεια, το αναφερόμενο του Έλληνα, άρα ο Έλληνας μετανάστης, σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου και, με αυτό τον τρόπο εντάσσεται στην ελληνική Ιστορία, γίνεται Ιστορία.

Η δραστηριότητα του Παπαστάθη, μετέπειτα, μέχρι τη δημιουργία του «Παρασκηνίου» (το οποίο συνεχίζει μέχρι σήμερα) είναι μια αδιαπραγμάτευτη πορεία προς τη συνεχή ανανέωση του κινηματογραφικού ντοκιμαντέρ, με την ένταξη νέων σκηνοθετών (Μαχαίρας, Στεφανή κ.ά.), δημιουργώντας τελικά μια σχολή που δεν έχει όμοιο της στην Ελλάδα.

Γιάννης Φραγκούλης

Σχόλια

Γιάννης Φραγκούλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Μετά τις γυμνασιακές σπουδές, φοίτησε Χημεία στον Καναδά και στη Γαλλία, και φωτογραφία στην ΑΚΤΟ. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής στην Αθήνα και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία (εφημερίδες και περιοδικά), την κριτική και τη θεωρία του κινηματογράφου. Εξέδωσε τα περιοδικά «αντι-Κινηματογράφος» και «Κινηματογράφος και Επικοινωνία». Παραδίδει σεμινάρια κινηματογράφου και έχει συγγράψει διάφορα κινηματογραφικά βιβλία. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, του European Documentary Network, της Ένωσης Πολιτιστικών Συντακτών και του «μικρό», Σωματείο για την προώθηση της ταινίας μικρού μήκους, Πρόεδρός του στο παρόν Δ.Σ.. Είναι αρχισυντάκτης στο www.cinemainfo.gr και προετοιμάζει το μεταπτυχιακό του στον κινηματογράφο.